Son dönemde Avrupa’ya ihraç edilen Türk gıda ürünleri, içerdiği sağlığa zararlı maddeler nedeniyle sınır kontrollerinde durdurularak geri gönderiliyor.
Bu durum hem ihracatta büyük bir itibar kaybına neden oluyor hem de geri gönderilen ürünlerin iç piyasada satılma ihtimali tüketicilerde endişe yaratıyor.
Tehlikeli Maddeler: Aflatoksin ve Okratoksin
Türkiye’den İtalya ve İsveç’e gönderilen tonlarca kuru incir ve Antep fıstığında, insan sağlığı için ciddi riskler barındıran aflatoksin ve okratoksin maddelerinin izin verilen limitlerin çok üzerinde olduğu tespit edildi.
- Antep fıstığı: İtalya’ya gönderilen ürünlerde, karaciğer kanseri riskini artıran aflatoksin maddesi, yasal sınırın 7 ila 9 kat fazlası olarak belirlendi.
- Kuru incir: İtalya ve İsveç’e ihraç edilen kuru incirlerde, okratoksin seviyesi limitlerin 23 kat üzerine çıktı.
- Kayısı: Hollanda’ya gönderilen kuru kayısılarda okratoksin oranı, izin verilen sınırın 35 katına ulaştı.
Bu ürünler Avrupa sınırında durdurularak Türkiye’ye iade edildi.
İç Piyasada Satış Endişesi
İhraç ürünlerinin geri dönmesi, tüketiciler arasında ciddi bir endişe yarattı. Geri gönderilen bu ürünlerin iç piyasada satılıp satılmadığına dair henüz resmi bir açıklama yapılmadı. Özellikle Antep fıstığı fiyatlarının yüzde 30’a varan oranlarda düşmesi, sosyal medyada “Yabancıların kabul etmediği ürünler Türkiye’de satılıyor” iddialarını gündeme getirdi.
Avrupa Birliği Uyarıları
Avrupa Birliği Gıda ve Yem için Hızlı Alarm Sistemi (RASFF), Türkiye’den gelen bu ürünlerdeki yüksek toksin seviyelerine dikkat çekerek, bu durumun hem insan sağlığı hem de gıda güvenliği açısından ciddi bir tehdit oluşturduğunu belirtti.
Ne Yapılmalı?
- Denetimler artırılmalı: İhraç edilen ürünlerin üretim süreçlerinden başlayarak tüm aşamalarda titizlikle denetlenmesi gerekiyor.
- Şeffaflık sağlanmalı: Geri gönderilen ürünlerin akıbetine ilişkin kamuoyuna açıklama yapılmalı.
- İç pazar güvenliği: Geri dönen ürünlerin iç piyasaya sunulmasının önüne geçilerek, halk sağlığı korunmalı.