Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF), 2024 yılına ait çevrimiçi barometre raporunu yayımlayarak dünya genelindeki gazetecilere yönelik tehditlerin boyutunu gözler önüne serdi.
Raporda, 2024 yılında dünya çapında öldürülen 54 gazetecinin 31’inin çatışma bölgelerinde hayatını kaybettiği, tutuklu gazeteci sayısının ise yüzde 7 oranında artarak 550’ye ulaştığı belirtildi.
Türkiye’de Gazetecilere Yönelik Durum: Düşüş Var, Ancak Yeni Tehditler Ortaya Çıkıyor
Türkiye’de 2024 yılı itibariyle tutuklu gazeteci sayısında bir azalma olduğu gözlemlendi. Ancak, RSF Türkiye Temsilcisi Erol Önderoğlu, bu azalmanın gazetecilerin üzerindeki baskıların sona erdiği anlamına gelmediğini vurguladı. Önderoğlu, adli kontrol uygulamalarının hızla yaygınlaştığını ve bunun, gazetecilerin hareket özgürlüğünü sınırlayan bir diğer tehlike haline geldiğini belirtti. Önderoğlu, “Bu durum, tutuklama yerine gelen sistematik bir sansür pratiği olarak kendini gösteriyor” diyerek, gazetecilere yönelik yeni tür baskıların altını çizdi.
Globalde Gazetecilerin Durumu: Çatışma Bölgelerinde Artan Tehditler
RSF’nin raporuna göre, dünya genelinde gazeteciler için en tehlikeli bölgeler çatışma alanları oldu. Özellikle Orta Doğu, Irak, Sudan, Myanmar ve Ukrayna gibi ülkelerde gazetecilerin yaşamlarını yitirmesi, son beş yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Bu bölgelerdeki ölümler, dünya genelindeki gazeteci ölümlerinin yüzde 57,4’ünü oluşturdu.
Gazze’deki Durum En Tehlikeli: Her 3 Gazeteciden Biri İsrail Ordusu Tarafından Öldürüldü
RSF’nin raporunda dikkat çeken bir diğer bulgu ise Gazze Şeridi’nde İsrail ordusunun gazetecilere yönelik saldırıları oldu. 2024 yılında ölen gazetecilerin üçte biri Gazze’deki çatışmalar sırasında İsrail ordusu tarafından öldürüldü. Son beş yıl içinde Filistin, gazeteciler için en fazla ölümün yaşandığı ülke konumuna geldi. Ekim 2023’ten bu yana İsrail, 145’ten fazla gazeteciyi öldürdü, bunların en az 35’i görev başında hedef alındı.
Gazeteci Tutuklamaları Artıyor: Yeni Gözaltılar ve Tutuklamalar
2024 yılı itibariyle, dünya çapında gazeteci tutuklamalarının sayısında belirgin bir artış görüldü. RSF, özellikle Rusya ve İsrail’deki yeni tutuklamaların bu artışa yol açtığını belirtti. İsrail, Ekim 2023’te Gazze’deki savaşın ardından en fazla gazeteci tutuklayan ülke oldu.
En Fazla Tutuklu Gazeteci Barındıran Ülkeler
2024 yılı itibariyle, gazeteci tutuklamalarının yoğun olduğu ülkeler sırasıyla Çin (124 tutuklu, 11’i Hong Kong’da), Myanmar (61 tutuklu), İsrail (41 tutuklu) ve Belarus (40 tutuklu) olarak kayıtlara geçti. Ayrıca, 2024 yılında 95 kayıp gazeteci ve 55 rehin tutulan gazeteci olduğu, bunların yüzde 70’inin Suriye’de tutulduğu belirtildi.
Gazetecilere Sahip Çıkılmalı
RSF Genel Direktörü Thibaut Bruttin, gazetecilere yönelik bu vahim saldırıların durdurulabilmesi için sadece mücadele değil, aynı zamanda vatandaş duyarlılığının artırılmasının da gerekli olduğunu vurguladı. “Gazeteciler öldürülmüyor, öldürülüyorlar; hapiste değiller, hapis ediliyorlar; kaybolmadılar, kaçırıldılar. Bu suçlar genellikle hükümetler ya da silahlı gruplar tarafından işleniyor ve çoğu zaman cezasız kalıyor,” diyen Bruttin, gazetecilerin korunması ve gerçeklerin savunulması için toplum olarak daha fazla sorumluluk alınması gerektiğinin altını çizdi.
RSF’nin çevrimiçi barometresine buradan ulaşılabiliyor.